Η ΑΓΙΟΤΗΤΑ

Η Αγιότης είναι έννοια ηθική ή οντολογική ?

« Εκκλησία δεν γεννά οπαδούς αλλά αγίους » είχε τονίσει κάποτε , σε μια αποστροφή του λόγου του , ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων κ.κ. Θεόκλητος . Η λέξη - κλειδί στην παραπάνω φράση είναι το ρήμα « γεννά » σε διαρκή ενεστώτα . Δηλώνει δύο πράγματα , δύο ουσιώδεις πτυχές του μυστηρίου της Εκκλησίας :

α ) Ο Άγιος , είναι ο αναγεννημένος άνθρωπος της Εκκλησίας , είναι μία νέα ύπαρξη , καινή κτίση . Η Εκκλησία δεν κατοχυρώνει ιδεολογικά θέσφατα ούτε είναι κόμβος ιδεολογικών ρευμάτων . Δεν καθοδηγεί , δεν φανατίζει , δεν επιβάλλει . Δίνει ζωή , νέα ύπαρξη . Ο οπαδός δεν γεννάται , δημιουργείται και ύστερα καθοδηγείται . Ο Άγιος γεννάται .

β ) Το γεννά , σε διαρκή ενεστώτα , δηλώνει και το συνεχές , το ακατάπαυστο . Τίποτα το στατικό δεν υπάρχει στο χώρο της Εκκλησίας . Το μόνο στατικό είναι η συνεχής στροφή και πορεία , ως προσωπική αυθυπέρβαση και αγαπητική αλληλοπεριχώρηση , προς τον όντως όντα Θεό και εν ταυτώ προς τον συνάνθρωπο , η στάσιμος ταυτοκινησία εν τω Θεώ .

Ο π . Σωφρόνιος Σαχάρωφ , στο βιβλίο του" Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης ", γράφει :" Η αγιότης δεν είναι έννοια ηθική αλλά οντολογική . Άγιος δεν είναι εκείνος όστις είναι άμεμπτος κατά την ανθρωπίνην ηθικήν ή κατά το φαινόμενον της πολιτείας αυτού, υπό την έννοιαν της ασκήσεως ή εισέτι και της προσευχής ( και οι Φαρισαίοι ενήστευον και ετέλουν μακράς προσευχάς ) αλλά εκείνος όστις κατέστη φορεύς του Πνεύματος του Αγίου " .

Καμιά φιλοσοφική ηθική δεν μπόρεσε ποτέ να αποκτήσει μια τέτοια οντολογική βαρύτητα . Καμία ηθική και κανένας κώδικας συμπεριφοράς δεν μπορεί να μεταστοιχειώσει τον άνθρωπο , να επιφέρει ριζική οντολογική διαφοροποίηση .

Έλεγε ένας γέροντας κάποτε, ότι η εκκλησία έχει ένα κέντρο που λέγεται Χριστός και ένα σχοινί για σύνορο γύρω από το κέντρο , σαν μια περιφέρεια ενός κύκλου . Το σχοινί αυτό είναι το όριο της αμαρτίας . Μερικοί χριστιανοί κάθονται με την πλάτη προς τον Χριστό και προσέχουν μην τυχόν και περάσουν το σύνορο και αμαρτήσουν θανάσιμα . Έτσι βασανίζονται πολύ . Το σωστό είναι να γυρίσουμε την πλάτη στο σύνορο και να κοιτάζουμε τον Χριστό . Έτσι, εξασφαλισμένοι και ήρεμοι, με το σχοινί πίσω μας να πλησιάσουμε προς το κέντρο . Η ανακαίνιση και η « εξ - αγιοποίηση ανθρωπίνην » δεν έρχεται ως αντιμισθία των « κατ ' επιφάνεια ηθικών ανθρώπων » . Αλλά έρχεται ως Χάρη και ως Χάρισμα . Δίδεται από τον μανικό εραστή Θεό προς τον αγαπώμενό του, τον άνθρωπο . Και δίνεται ακαταπαύστως . Και παρέχεται απροσωπολήπτως. Δεν μετέχεται όμως από όλους. Μόνο « οι καθαροί τη καρδία » . Αυτοί « τον θεόν όψονται » . Τίποτα , από όσα μπορεί να κάνει ο άνθρωπος , δεν μπορεί να αντισταθμίσει την αξία της δωρεάς του Κυρίου . Τίποτα δεν μπορεί να προκαλέσει ή να εξαναγκάσει τη Χάρη του Θεού . Διότι ο Θεός αγαπάει σκανδαλωδώς τον άνθρωπο . Και η αγάπη που εκπέμπει είναι ταυτόχρονα η Χάρη του , που προσφέρεται σε όλους .

Η προσωπική μας συγκατάβαση, που δηλώνεται με την καθαρότητα της καρδίας , δηλαδή την ανιδιοτελή αγάπη, απλά επιτρέπει να εισέλθει η Χάρη του Κυρίου εντός των καρδιών μας και να σκηνώσει μέσα μας .